De afgelopen tijd is er veel onrust ontstaan in de zorgsector vanwege ontwikkelingen op het gebied van wet- en regelgeving. Zo zal het handhavingsmoratorium naar alle waarschijnlijkheid per 01-01-2025 worden opgeheven, is er onduidelijkheid over de Wet VBAR én bleek in juni dat het Fiscaal Kader geen doorgang vond. Voor dit laatste is inmiddels het Fiscaal Kompas in het leven geroepen, welke zorgorganisaties de broodnodige handvatten biedt.

Het Fiscaal Kompas ZZP Zorg is geïntroduceerd door de BOZ (Brancheorganisaties Zorg) om zorginstellingen te helpen en bewust te worden van de inhuur van zzp’ers. Voor zorginstellingen is het behoud van een flexibele schil namelijk van essentieel belang en is het juist belangrijk om hen te begeleiden bij het opstellen en uitvoeren van een duurzaam inhuurbeleid van zzp’ers. Het niet volgens de wet- en regelgeving inzetten van zelfstandigen kan immers leiden tot grotere personeelstekorten; een zorginfarct en financiële problemen. Zou een zorginstelling uitsluitend uitzendkrachten willen inzetten, dan zou dat tot flinke kostenstijgingen leiden.

Ruim een kwart van de zzp’ers overweegt om zorgsector te verlaten
Uit diverse onderzoeken blijkt dat veel zzp’ers – als hoofdargument – bewust hebben gekozen voor de het werken als zelfstandige. Een onderzoek dat ZZP-erindezorg.nl heeft gehouden onder 1000 zelfstandige zorgprofessionals toont aan dat ruim een kwart van de zzp’ers in de zorgsector overweegt de sector te verlaten, voornamelijk door onzekerheid over hun toekomst als zzp’er in de zorg. De voortdurende onrust rondom de aanpak van schijnzelfstandigheid en de wet VBAR draagt sterk bij aan deze overweging.

Daarnaast is er weinig animo voor vast dienstverband. Slechts 8% van de respondenten staat open voor een vast dienstverband. Als een verplicht dienstverband wordt ingevoerd, zou 75% van de zzp’ers de zorgsector verlaten. De belangrijkste reden om de zorg te verlaten is de ervaren onzekerheid over de toekomst (55%).

Naast de onzekerheid van het zzp-schap, ervaren zorg-zzp’ers ook grote problemen in de sector, zoals werkdruk, onregelmatige werktijden en een slechte balans tussen werk en privé. Dit versterkt hun overweging om de zorg te verlaten. De onrust en uitstroom van zzp’ers heeft uiteindelijk negatieve gevolgen voor de cliënten in de zorg, omdat de kwaliteit en continuïteit van de zorg in gevaar komt én druk bij vaste medewerkers toeneemt.

Kritiek Fiscaal Kompas
Het verbaast DNZB dat journalistieke platforms kritiek uiten op het Fiscaal Kompas, dat bedoeld is om zorgorganisaties te ondersteunen. Zo beschuldigt FNV-bestuurder Elise Merlijn in een opiniestuk op Zorgvisie, zorgorganisaties ervan de wet te omzeilen, terwijl het Fiscaal Kompas ZZP Zorg niks meer is dan een weergave van de huidige wet- en regelgeving. Door deze foutieve uitspraken wordt gezorgd voor onterechte onzekerheid. Wat daarnaast opmerkelijk is, is dat het FNV zelf niet lukt om verbetering te creëren. De uitstroom en het ziekteverzuim nemen toe en het werkplezier blijft dalen. Zoals ZZP-erindezorg.nl als reactie op het opiniestuk van FNV aangeeft: wie geeft zorgpersoneel nu feitelijk een dikke vinger?

Versterking capaciteitsmanagement
Werkgevers in de zorg zouden het Fiscaal Kompas moeten omarmen. Het is niet voor niets door de werkgeversorganisaties opgesteld. In het Fiscaal Kompas wordt de inzet van zzp’ers in de flexibele schil beschreven en blijft het vaste personeel de kern die als eerste zal worden ingepland. Het komt dan ook juist het personeel tegemoet in een betere inzet, want een gezonde balans tussen vast en flexibel personeel is het doel.

Het capaciteitsmanagement binnen de hele zorg zal verder versterkt moeten worden. Werkgevers- en werknemersorganisaties zullen met elkaar aan de slag moeten om aansluiting te vinden op de wensen van de zorgprofessionals en de zorgen die ze hebben weg te nemen. Om in de woorden van Elise Merlijn te blijven: wanneer pakt de FNV de handschoen op?